zaterdag 30 juni 2007

Eterniet



VROEGER STOND ER EEN KLEUTERSCHOOL op Abenasitonu met een dak van eternietplaten. In de tijd dat die school gebouwd werd, leek eterniet het ideale dakbedekkingsmateriaal: duurzaam en goed isolerend. Pas later kwam men er achter dat het kankerverwekkend is. Eterniet is gemaakt van cement en astbest, en asbestvezels veroorzaken longkanker als ze worden ingeademd. Het duurt tientallen jaren voor je daaraan dood gaat, en dan ben je allang vergeten dat je tien jaar geleden eens onder een asbestdak hebt gezeten. Trouwens, zolang het op het dak ligt is er nog niet zo heel veel aan de hand: je moet er alleen niet te nauw mee in contact komen. Daarom duurde het zo lang voor men er achter kwam dat asbest kankerverwekkend is. Maar nu weet men het en elk huis waar asbest in zit, moet gesloopt worden.

Er kwam een ploeg werkmannen naar Abenasitonu om de kleuterschool te slopen. De opdrachtgever zal hen wel niet verteld hebben dat het giftig spul is want dan gaan ze nog zeuren om gevarentoeslag. En natuurlijk vroegen de vrouwen van Abenasitonu om die eternietplaten: zij zagen ook dat het ideaal dakbedekkingmateriaal was. Iedere vrouw kreeg een of twee eternietplaten, te weinig om een hut van te bouwen, maar ideaal om kookvuurtjes tegen tocht af te schermen. Eterniet is daarvoor beter dan hout: geen risico dat het in brand vliegt, en beter dan een oude zinkplaat: je brandt of snijdt je vingers niet aan eterniet. Als het vaak genoeg heet en koud wordt, verpulvert het en wordt het zacht. De kinderen breken er stukjes af en spelen er mee. Overal zie je brokjes eterniet liggen, goed herkenbaar door die typische harige asbestvesels. Kleuters spelen er graag mee want het voelt zo lekker aan.

Ik probeer steeds uit te leggen dat eterniet kankerverwekkend is en dat windschermpjes voor kookvuurtjes maken wel zowat het ergste is wat je ermee kunt doen. Maar dat lukt me niet. Ik heb hierin geen gezag. Als het om motoren gaat luistert men wel naar mij, maar als het om gezondheid gaat niet meer. Daar heb ik zelf hard aan gewerkt: want als men mij om koortsonderdrukkers en antibiotica vraagt verwijs ik naar de polikliniek, want ik ben wel blank maar geen dokter – een combinatie die ongeloofwaardig is.

ZONDAG HADDEN WE HOOG BEZOEK: mevrouw Marian. We lieten haar het dorp zien, leerden haar “u wiki no” zeggen, en toonden vol trots alle ontwikkelingsdingen van het dorp: de cassavemolen die kapot is, de pindafabriek die niet werkt, de communale gaarkeuken die niet gebruikt wordt, de generator – die wel werkt. En zij ontdekte de stukjes eterniet die overal in het rond lagen. Ik vertelde het verhaal en zij schrok ervan.

Marian is weliswaar ook geen dokter, maar werkt wel in het Diakonessenhuis en spreekt dus met gezag. In de avond, bij de dorpsvergadering, waarschuwde Marian tegen asbest. Zij vertelde hoe men in Nederland met asbest verontreinigde huizen sloopt: mannen met plastic pakken aan, ademend door luchtfilters, en de hele buurt wordt ontruimd.
De dorpsoudsten luisterden beleefd.
Maar de timing was verkeerd.
Nog geen maand geleden was er ook al zo’n alarm geweest, toen zou de wereld weer eens vergaan tenzij iedereen zich bekeerde tot het ware geloof, en dat liep toen ook al zo’n vaart niet. Kanker, dat zal wel weer net zo iets zijn als aids. Daar gaat toch ook niemand aan dood?

Geen opmerkingen: